İnfertilite nedenleri çok farklı nedenlerle bağlıdır. Gerek kadındaki gerekse erkekteki görülme sebepleri eşit oranlardadır. Yaklaşık vakaların %30’unda her iki partnerde de sorun gözlenmektedir. Bazen herhangi bir neden bulunamayabilir. Bu duruma “idiopatik infertilite” veya “izah edilemeyen infertilte” adı verilir.
Bir tedaviye başlayabilmek için belli başlı bazı incelemelerin yapılması gereklidir. Bu incelemeler neden gebe kalınamadığını bulmaya ve açıklamayı yardımcı olur. Her iki partnerde yapılacak incelemeler sadece tanıyı koymamıza değil aynı zamanda o çifte özgü ve doğru tedavilerin planlanmasına da yardımcı olacaktır.
İnfertilite Nedenleri Çeşitli Olabilir;
- Tüplerin Hasarı veya tıkanması
- Endometriozis
- Polikistik Over Sendromu (PCOS)
- Troid Bezi Fonksiyon Bozuklukları
- Diabetes Mellitus
- Böbrek veya Karaciğer Bozuklukları
- Kanser veya Kemoterapi
- Düşük Sperm Kalitesi
- Aşırı zayıflık veya Aşırı Kilo
- Sigara, Alkol
- Madde ve ilaç bağımlılığı
- Pestisitler veya Kirleticiler (radyasyon, ağır metaller)
- Stres
I. KADINA AİT NEDENLERİ
A. Ovulasyon (yumurtlama) problemleri
- Polikistik Over Sendromu (PCOS )
- Troid problemleri
- Prematür Yumurtalık Yetmezliği (POF)
- Hormonal Bozukluklar
- Tümör veya kistler
- Beslenme bozuklukları örneğin anoreksiya or bulimiya
- Alkol ve madde bağımlılıkları
- Aşırı kilo / Obesite
- Stres
- Ağır egzersiz (vücut yağ depolarının belirgin azalması ile sonuçlanır)
- Aşırı kısa adet görme
B. Tubalarda ve Uterusda Hasar Oluşturan Nedenler
- Pelvik Cerrahi
- PID (Pelvik Inflamatuvar Hastalık)
- Geçirilmiş Enfeksiyonlar (örneğin Tuberküloz)
- Sterilizasyon
- Adezyonlar (yapışıklıklar)
- Geçirilmiş dış gebelik
- Sineşiler
- Myoma Uteri (Fibroma)
- Polipler
- Doğum defektleri / Anomaliler
- DES sendromu
C. Servikal Faktörler
- Servikal Mukus problemleri
- Servikal Yetmezlik
- Polipler
- Doğuştan gelen defektler
- Adezyonlar
D. Endometriozis
E. Azalmış Over Rezervi
- 38 ve üzeri
- POF (Erken Yumurtalık Yetmezlıği)
F. Tekrarlayan Düşükler
G. Genetik Faktörler
H. İmmünolojik Faktörler (Antikorlar, Antibadiler)
I. Kronik Hastalıklar
İ.İlaç Kullanımı
- Nonsteroid Antiinflamatuvar İlaçlar
- Kemoterapi
- Nöroleptik İlaçlar
- Spirolakton
II. ERKEĞE AİT NEDENLER
Hipotalamik, pitüriter bozukluklar (%1), gonat (testis ile ilgili) bozuklukları (%30-40), sperm taşıma bozuklukları (10-20) dışında, vakaların %40-50 sinde kısırlık sebebi net izah edilememektedir.
A. Sperm ve Semen kalitesindeki anormallikler
- Azoospermi: sperm yokluğu
- Aspermia: semen gelmemesi
- Kriptozoaspermia: nadir sperm varlığı
- Oligozospermia: Sperm sayısının düşük olması
- Astenozoaspermia: sperm hareketlerinde azalma
- Teratozospermia: sperm yapısındaki problemler
Her ne kadar skrotum (testisleri kaplayan deri) sıcaklığında artış sperm kalitesini olumsuz yönde etkilese de sperm ve semen kalitesinde bozulma pek çok vakada net izah edilememektedir.
B. Testis kaynaklı
Testisler (gonad) spermin yapıldığı ve depolandığı yerlerdir. Eğer bir zarar görürse, sperm kalitesi ciddi olarak etkilenebilir.
- Enfeksiyonlar: Klamidya, gonore, puberte sonrası kabakulak, HIV
- Varikosel
- Genetik bozukluklar: Klinefelter Sendromu (47, XXY), Y delesyonları
- Testiküler kanser
- Testis cerrahisi
- Doğuştan gelen defektler
- İnmemiş testis
- Testiste yaralanma
C. Sperm taşıma yollarındaki problemler
- Genetik belli hastalıklar: örneğin kistik fibrozis
- Konjenital bilateral vaz deferens agenezisi (CBAVD)
- Yaralanmalar
- Sterilizasyon (vazektomi)
- Prematür ejekülasyon
- Enfeksiyonlar
D. Ejekülasyon Problemleri
Bazen erkekler cinsel beraberlik sırasında ejakulasyon (boşalma) ile ilgili problem yaşayabilirler.
- Prematür ejakulasyon
- Retrograt ejakülasyon
- Ereksiyon problemleri
- Radyoterapi veya cerrahiye bağlı komplikasyonlar
E. Hipogonadizm
Hipogonadizm, testosteron (erkeklik hormonu) seviyesinin anormal olarak aşırı düşmesidir ve bu durum sperm yapımını azaltır. Testosteron yapımını azaltan, düşüren ve eksikliğine yol açabilecek genetik, tumoral, ilaç ve bazı madde bağımlılıkları sebepler arasındadır.
F. İlaçlar ve Maddeler
Belli başlı ilaçlar kısırlık problemlerine yol açabilirler.
- Sulfasalazin: sperm sayısını düşürür, geçici etkisi vardır.
- Anabolik Steroidler: sperm sayısını ve hareketini azaltır.
- Kemoterapi: sperm yapımını ciddi olarak azaltabilir.
- Bitkisel bazı ilaçlar: sperm üretimini veya testis boyutlarını azaltabilir.
- Bağımlılık yapıcı maddeler: örneğin sigara, kokain, esrar sperm kalitesini düşürür.
- Bazı antihipertansif, antidepresan ve antibiyotik ilaçların: sperm kalitesini etkilediği gösterilmiştir.
- Zehir içeren maddelere ve ağır çevresel kirlenmeye maruz kalmak
